प्रदेश २ मा बलात्कारको कहालीलाग्दो तथ्यांक, बेटी पढाऊ बेटी बचाऊ अभियान नारामै सीमित

सौरभ यादव-
सप्तरी, चैत २ गते ।

घटना १ :

२८ भदौमा सप्तरीको डाक्नेश्वरी नगरपालिका– ७ की १७ वर्षीया किशोरी संगीता मण्डल खेतको काम गर्न घरबाट निस्केकी थिइन् । तर, खेतको आलीमा चार जनाले पछाडिबाट झ्याप्पझुप्प समातेर उनलाई खेतमै लडाए । वरपर अरू कोही थिएनन् । लुगा खोल्न थालेपछि जोडले उनी चिच्याइन् । ती चार जनाले उनको मुख बन्द गरिदिएका थिए । उनको केही सीप लागेन । उनी बलात्कृत भइन् ।

बलात्कारीहरू जबर्जस्ती गरेर फर्किए । पीडित किशोरी बेहोस भइन् । बिहान ६ बजे घरबाट खेत गएकी उनी हिलाम्य र रगतपच्छे अवस्थामा रुँदै घर फर्किइन् । उनी धेरै बेरसम्म एकनासले रोइरहिन् ।

उनले आमालाई गाउँकै चार जनाले आफूलाई बलात्कार गरेको बताइन् । छोरी बलात्कृत भएपछि आमाले छिमेकी तथा गाउँका नेतालाई घटनाबारे बताइन् । न्यायका लागि गुहार मागिन् । पीडितकी आमालाई गाउँमा बैठक (पञ्च) बोलाउन भनियो । उनले त्यसै गरिन् ।

स्थानीय पञ्चहरूले आरोपितहरूबाट ५५ हजार रुपैयाँ लिएर मिल्न दबाब दिए । पीडितलाई कतै उजुरी नदिन दबाब दिए ।

प्रहरीका अनुसार ५५ हजार रुपैयाँ लिएर गाउँमै मिल्न पञ्चले दबाब दिएका थिए । आफूहरूको निर्णय नमाने गाउँबाटै बहिष्कार गर्ने पञ्चले पीडितलाई धम्की दिएका थिए ।

भेलामा पीडितलाई थप पीडा हुने गरी सार्वजनिक रूपमै कसरी र कति पटक बारम्बार बलात्कार भयो भनेर पञ्चहरूबाट सोधियो । यस्ता प्रश्नले पीडितलाई थप पीडा भयो । उनले झनै लज्जा र बेइज्जती महसुस गरिन् । पीडित किशोरीले त्यो पीडा खप्न सकिनन् । अन्ततः उनले आत्महत्या गरिन् ।

घटना २ :

१ भदौको साँझ एक किशोरी धनुषाधाम नगरपालिका ९ सय बिगाहस्थित दिदीको घरबाट फर्किंदै थिइन् । त्यसक्रममा धर्मपुरनजिकै युवाको एक समूहले उनलाई घेराउ गरे । किशोरीलाई ती युवाले कुटपिट गरे । बन्धक बनाए ।

प्रहरीका अनुसार १५ वर्षीया ती किशोरीलाई करिब तीन किलोमिटर पर लगेर चार जनाले बलात्कार गरे । त्यति मात्र होइन, उनीहरूले बलात्कार गरेको भिडियो खिचेको र घटना सार्वजनिक गरे फेसबुकमा भिडियो राखिदिने धम्की दिएको प्रहरीसमक्ष ती किशोरीले बताएकी छन् ।

उक्त घटनामा संलग्न रहेको आरोपमा प्रहरीले दुई जनालाई पक्राउ गरी मुद्दा चलाएको छ । सोही घटनामा संलग्न अरु दुई जना बलात्कारी र सहयोगीसहित छ जना अझै फरार छन् । उनीहरूको खोजी भइरहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषाका प्रवक्ता प्रहरी नायब उपरीक्षक मकेन्द्र मिश्रले बताए ।

यी घटना त केही उदाहरण मात्र हुन् । प्रदेश २ मा बलात्कारका घटना घट्नुको साटो बढेका छन् । प्रदेश प्रहरी कार्यालय जनकपुरधामका प्रवक्ता एसपी कृष्ण प्रसाईंका अनुसार प्रदेश २ का आठवटै जिल्लामा बलात्कारको घटना बढेको छ ।

प्रदेश- २ को प्रदेश प्रहरी कार्यालयको तथ्यांकअनुसार पछिल्लो ४१ महिना (आव २०७४/७५ देखि मंसिर मसान्तसम्म) को अवधिमा ९ सय २८ महिला तथा बालिका बलात्कृत भएका छन् । ३ सय ६३ महिला तथा बालिकामाथि बलात्कार प्रयास भएको छ । सोही अवधिमा ६३ महिला ‘बोक्सी’को आरोपमा प्रताडित भएका छन् ।

एसपी प्रसाईंका अनुसार ४१ महिनाको अवधिमा सबैभन्दा बढी  सिराहामा १ सय ५१, सप्तरीमा १ सय ३७, धनुषामा १ सय ५०, महोत्तरीमा ८४, सर्लाहीमा १ सय तीन, रौतहटमा ९०, बारामा १ सय दुई र पर्सामा १ सय एक महिला तथा बालिका बलात्कृत भएका छन् ।

चालु आर्थिक वर्षमा उमेर समूहको हिसाबले १० वर्ष मुनिका बालिका तीन, १० देखि १६ वर्षसम्मका ६८ र १६ वर्षभन्दा माथिका १ सय २० जना महिला बलात्कारको सिकार भएको प्रसाईंले बताए ।

यी घटनामा १० वर्ष मुनिका २, १० देखि १६ वर्षसम्मका १३ र १६ वर्षभन्दा माथिका २९ जना महिला तथा बालबालिकाको जबर्जस्ती करणी गरी हत्या गरिएको छ । यो गत वर्षको अनुपातमा ३ महिनामा करिब ५० प्रतिशतको हाराहारीमा रहेको प्रहरीको तथ्यांक छ ।

बलात्कारका घटना बढेसँगै प्रहरीले कारबाही पनि तीव्र पारेको प्रवक्ता प्रसाईंले बताए । उनका अनुसार गत वर्षमा ३ सय ९५ बलात्कारको घटनामध्ये ३ सय १४ जनालाई पक्राउ गरिएको छ । त्यस्तै घटनामा संलग्न १ सय ४१ जनालाई पक्राउ गरी कारबाहीका लागि सम्बन्धित निकायमा बुझाइएको उनले बताए ।

प्रसाईंका अनुसार अपराधविरुद्ध आवाज उठाउनुपर्छ भन्ने जनचेतनामा आएको वृद्धि, लकडाउन, लागुऔषध तथा मदिरा सेवनलगायतका कुलतले गर्दा चालु आर्थिक वर्षमा विगतको तुलनामा बलात्कारका घटना बढेको देखिएको उनले बताए ।

‘लकडाउन अवधिले निम्त्याएको बेरोजगारी र घरमा खाली बस्दा आपसी रिसइबीले गर्दा पनि यो वर्ष बलात्कारको घटना व्यापाक रूपमा बढेको हो,’ उनले भने, ‘अधिंकाश बलात्कारका घटनामा लागुऔषध र मदिरालगायतले सपोर्टिङ भूमिका निर्वाह गरेको अनुसन्धानका क्रममा देखिएको छ ।’

उनले अधिकांश घटनामा महिला तथा बालबालिका आफ्नो नातेदार र चिनजानका व्यक्ति तथा आपसी विवादकै कारण बलात्कृत भएको प्रहरीको अनुसन्धानबाट देखिएको बताए ।

कानुन पढ्दै गरेकी श्रुति सिंह राजनीतिकर्मी र समाजका अगुवाहरूले बलात्कारजस्तो पाशविक अपराधलाई गाउँमै मिलाउने प्रपञ्च गर्दा यस्ता घटना बढेको बताउँछिन् । ‘बलात्कारी पक्राउ परे पनि केही दिन वा महिनामा छुटेर समाजमा फर्कने अवस्थाले पनि अपराध बढ्दै गएको देखिन्छ । यस्ता घटनामा संलग्नलाई कम्तीमा आजीवन कैदको व्यवस्था हुनुपर्छ,’ उनी भन्छिन् ।

‘बेटी पढाऊ बेटी बचाऊ’ अभियान नारामै सीमित

प्रदेश- २ सरकारले ‘बेटी पढाऊ बेटी बचाऊ अभियान’ सुरु गरेको छ ।

मुख्यमन्त्री लालबाबु राउतले महिला सशक्तीकरण तथा सामाजिक सुधार गर्ने उद्देश्यले ‘बेटी पढ़ाऊ, बेटी बचाऊ अभियान’ घोषणा गर्दा त्यसको प्रशंसा पनि भयो । तर, पछिल्लो समय त्यो नारामा मात्र सीमित बन्दै गएको गुनासो बढ्न थालेको छ ।

एकातिर प्रदेश सरकारले महिला सशक्तीकरण तथा सामाजिक सुधार गर्ने उद्देश्यसहित बेटी पढाऊ, बेटी बचाऊ अभियान सञ्चालन गरिरहेको छ भने अर्कातिर प्रदेशमा दिनहुँजसो बलात्कार लगायतका महिला हिंसाका घटना भइरहेका छन् ।